حضرت آیت الله خامنه ای به سوالاتی پیرامون مسئله کفاره، فدیه و ... پاسخ داده است که تقدیم شما خواهد شد.

* پرداخت کفاره و فدیه به افراد واجب النفقه

پرداخت کفاره و فدیه به کسانی که واجب النفقه انسان محسوب می شود (مانند فرزند و مادر) صحیح نیست.

سؤال: آیا می توانم کفارۀ عمد و غیر عمد را به دامادم که فقیر محسوب می شود، بدهم؟

جواب: اشکال ندارد ولی باید توجه داشت که کفاره عمد به شصت فقیر (جداگانه) پرداخت می شود، بنابر این اگر کفاره عمدی باشد فقط می توانید یک مد طعام به ایشان بدهید.

* بیمار مقطعی

کسی که بیمار باشد و بیماری او مقطعی است و تا ماه رمضان سال بعدی بهبود پیدا می کند، نسبت به فدیه وظیفه ای ندارد؛ ولی لازم است بنا بر احتیاط تا رمضان سال بعد روزه ها را قضا کند و در غیر این صورت علاوه بر قضا کفاره تاخیر (یک مد معادل ۷۵۰ گرم طعام) لازم می شود.

فدیه، مالی است که بر عهده افراد ۶ گانه‌ای که در زیر توضیح داده‌ایم می‌آید. این افراد مجاز به افطار روزه هستند ولی به ازای هر روز باید مقدار مالی را به فقرا تملیک کنند.

افرادی که در ماه مبارک رمضان موظف به پرداخت فدیه می‌باشند:

۱) خانم بارداری که زایمانش نزدیک است و احتمال ضرر برای جنین وجود دارد.

۲) خانم شیرده‌ای که اگر روزه بگیرد، شیرش کم شده و احتمال خطر برای فرزند وجود دارد.

۳) خانم و آقای مسنّی که روزه برای آنها مشقّت و عسر و حرج دارد.

۴) فردی که در ماه رمضان قبل، به دلیل بیماری روزه نگرفته و بیماری او تا ماه رمضان جاری ادامه داشته است.

۵) فردی که از ماه رمضان سال قبل روزه‌ی قضا بر گردنش بوده و بدون عذر شرعی قضای آن را تا ماه رمضان امسال به جا نیاورده است.

۶) کسی که مرضی دارد که زیاد تشنه میشود و نمیتواند تشنگی را تحمل کند.(برایش عسر و حرج دارد)

* فوت شدن روزه به جهت بیماری

کسی که به‌خاطر بیماری روزۀ ماه رمضان را نگرفته، اگر بیماری‌اش تا ماه رمضان آینده ادامه یابد، قضای روزه‌ها از او ساقط می‌شود و باید برای هر روز یک مدّ طعام به عنوان فدیه به فقیر بدهد.

اگر انسان بر اثر بیماری روزۀ ماه رمضان را نگیرد و پس از ماه رمضان بیماری اش برطرف شود ولی بلافاصله عذر دیگری پیدا کند و نتواند تا ماه رمضان بعد قضای روزه را بگیرد، باید قضای آن روزه ها را در سال های بعد بگیرد، همچنین اگر عذر دیگری غیر از بیماری در ماه رمضان داشته باشد و پس از ماه رمضان برطرف شود ولی تا ماه رمضان بعد بر اثر بیماری نتواند روزه بگیرد، باید آن روزه ها را قضا کند.

 دادن کفارۀ چند روز به یک فقیر

کسی که باید برای هر روز یک مد طعام بدهد، می‌تواند کفارۀ چند روز را به یک فقیر بدهد.

* کفاره تأخیر

اگر شخصی در ماه رمضان به سبب عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر او برطرف شود و با این حال قضای روزۀ خود را به‌جا نیاورد تا ماه رمضان آینده فرا برسد، باید علاوه بر قضای روزه برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.

کفارۀ تاخیر یک مد طعام است؛ یعنی ۷۵۰ گرم گندم، آرد، نان، برنج یا سایر مواد غذایی که باید به فقیر داده -شود و دادن پول آن کافی نیست مگر اینکه اطمینان داشته باشد که فقیر به وکالت از شخص طعام خریده و سپس آن را به عنوان کفاره قبول می کند، که در این حالت اشکال ندارد؛ بنابراین اگر در مورد مذکور اطمینان ندارد که صَرف در مورد کفاره می شود یا نه، کافی نیست.

* کفارۀ افطار عمدی

کفارۀ افطار عمدی روزۀ ماه مبارک رمضان یکی از دو مورد زیر است:

۱. گرفتن دو ماه روزه

۲. غذا دادن به شصت فقیر.

کسی که می‌خواهد دو ماه کفارۀ روزۀ ماه رمضان را بگیرد، باید یک ماه تمام و حداقل یک روز از ماه دوم را پی‌درپی روزه بگیرد و اگر بقیۀ ماه دوم پی‌درپی نباشد، اشکال ندارد.

غذا دادن به شصت فقیر را می‌توان به دو صورت انجام داد:

۱. با غذای آماده آنان را سیر کرد.

۲. به هر نفر ۷۵۰ گرم (یک مُد) گندم، آرد، نان، برنج یا سایر مواد غذایی داد.

لازم به ذکر است دفتر رهبر معظم انقلاب میزان فطریه سال ۱۴۴۵ را به شرح زیر اعلام کرده است:
میزان فطریه بر اساس قیمت گندم برای هر نفر ۶۵ هزار تومان و بر اساس قیمت برنج برای هر نفر ۱۸۰ هزار تومان است.
همچنین دفتر مقام معظم رهبری لیست وجوهات شرعی را به شرح زیر اعلام کرده است:
کفاره یک روز روزه عمد: ۹۶۰ هزار تومان
کفاره یک روز روزه عذر: ۱۶ هزار تومان